11 stycznia 2011
Uchronić przed niepamięcią
O wywiadzie przeprowadzonym z Panią Ewą Niepielską
w ramach konkursu Koledzy ze szkoły, znajomi z sąsiedztwa
?Zastanawiając się nad przyczynami rozmaitych zjawisk historycznych, często bywamy skłonni lekceważyć dwa czynniki o wielkim znaczeniu, mianowicie przemijanie czasu oraz skutki zbiorowych przeżyć(?)?- słowa Pawła Jasienicy pokazują, jakie znaczenie w życiu człowieka ma upływający czas traktowany jednostkowo lub z perspektywy większej zbiorowości. Odnoszą się one również do naturalności ludzkiego koegzystowania oraz wynikających z niego różnorakich stosunków.
Polska to kraj wielokulturowy, gdzie na wspólnym obszarze od wieków obok nas żyły osoby, mówiące odmiennym językiem, wyznający poglądy, wartości i religię inną niż my sami. Należeli do nich Niemcy, Żydzi, Czesi oraz wszystkie te narodowości, które zgodnie z wyborem Polskę uznały za swoją drugą ojczyznę.
Historia dostarczyła nam wiele przykładów skrajnych zachowań i emocji wynikających z tego faktu.
Ta myśl i chęć uratowania ludzkich wspomnień przed unicestwieniem musiała towarzyszyć organizatorom ogólnopolskiego konkursu, który zatytułowano: Koledzy ze szkoły, znajomi z sąsiedztwa.
Konkurs został zorganizowany przez Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie, a honorowy patronat nad nim objęła Pani minister, Pełnomocnik do Spraw Równego Traktowania, Elżbieta Radziszewska.
Głównym celem konkursu było zainteresowanie młodych ludzi historią lokalną, ukazanie wzajemnych relacji polsko-żydowskich oraz zachęcenie do przeprowadzenia i nagrania rozmowy z osobami pamiętającymi swoich żydowskich sąsiadów.
Na hasło tego konkursu odpowiedzieli również uczniowie naszego gimnazjum Patryk Wójcik i Bartłomiej Ślęzak. Przygotowując pracę konkursową, przeprowadzili wywiad z mieszkanką Sławkowa, Panią Ewą Niepielską, która w sposób bardzo ciekawy i barwny odpowiadała na pytania dotyczące początków żydowskiej gminy wyznaniowej, życia codziennego i obyczajów tutejszych Żydów. Rozmówczyni przywołała obrazy przez lata przechowywane w pamięci. Wskazują one na wkład Żydów w rozwój gospodarczy miasteczka oraz na ich bezpośrednie kontakty z Polakami.
Z relacji pani E. Niepielskiej wyłonił się przejmujący obraz naszych wzajemnych stosunków. Potwierdził dramat zgotowany przez hitlerowców wszystkim wyznawcom judaizmu. Dramat tym większy, że podobnie jak w innych miejscowościach tak i tu jego końcowym etapem była selekcja, a niewiele później likwidacja Żydów sławkowskich. Rozmowa ze ?świadkiem historii?, bo tak można nazwać panią E. Niepielską, dostarczyła wielu wzruszeń, stała się okazją do zadumy nad naturą człowieka, który innym ludziom zadał tyle cierpienia.
Relacje polsko-żydowskie, o czym powszechnie wiadomo, wyglądały i nadal wyglądają bardzo zróżnicowanie, wciąż wywołują gorące dyskusje. Z całą pewnością nie da się jednak ich przemilczeć i o nich zapomnieć, a konkursy takie jak ten zorganizowany w Warszawie mają inspirować i zachęcać do analizy powyższej tematyki.
Nakręcony przez siebie film P. Wójcik i B. Ślęzak opatrzyli tytułem: Byli wśród nas?wspomnienie o Żydach w Sławkowie. Praca została wyróżniona w konkursie,
a uroczyste wręczenie nagród i dyplomów odbyło się 11 stycznia br. w Kancelarii Prezesa Rady Ministrów. Słowa podziękowania do laureatów skierowała Pani minister Elżbieta Radziszewska.
Być może to osiągnięcie chłopców zachęci ich kolegów i koleżanki do częstszych rozmów z innymi świadkami historii. Niewielu już z nich pozostało wśród nas. Kiedy oni odejdą, odejdą wraz z nimi ich wspomnienia, a przecież powinniśmy uchronić je przed niepamięcią.
